...pen eta garapen handia, Rousseauk, eman diola. Esanahitsuak dirudite halere "arrazionalismo"-aren kritiko bion arteko harremanek. 1763an Hume Versaillesera bidaiatu zen Lord Hertforden idazkari pribatu legez, kolonia Ipar Amerikarren jabetzagatiko Zazpi Urteko Gerrako Bake Tratuetara, gero Enbaxada ingelesean Paris chargé d´affaires gisa geratzeko. Philosophes eta literato frantsesek, intelligentsia nazionaleko krema eta loreak, ongietorri entusiastikoa egin zion. Orduan philosophes eta literato lausengari horiexek madarikaturiko bat Rousseau zen (Emile argitara berritan) eta, Mme. de Verdelinen eskaerari jarraiki, Humek bere babespean hartu zuen, baita hainbat laguntza eman ere, bidea irekiz Ingalaterrako joateko eta arrakasta dirdaitsurako Londonen tertulia literarioetan, Derbyshiren bizilekua lortuz orobat patxada landatar baketsuan lan egin ahal zezan. Baina 1767an Rousseauk, beti errezeloz beterik, lagunaren aldetik zerbait gaitziritzia sentituz edo, bere ihesaldi famatuetako beste bat eszenaratu zuen eta desagertu egin zen egun batean, atzean eskandalua utziz. Eta nolabait sintomatikoa da: Humeren eragina zabala izan da hurrengo filosofian, baina beti " jarraitasun kraskatu" bat...
esanahitsu