Elhuyar Hiztegia
#ElhuyarrenGomendioak

Hiztegi-unitateak

Beste hiztegietan

Idazlagun

eu > es

1 hedatu, heda, hedatzen

Partekatu sareetan:

  • 1  da/du ad. extender(se), desplegar(se); [arropa] tender

    arropa eguzkitara hedatu: tender la ropa al sol

    belak hedatu: extender las velas

    usoak joan, sareak heda: idas las palomas, extiende las redes (a buenas horas mangas verdes)

  • 2  du ad. propagar, difundir

    bere aitaren hilketaren berria hedatzeko: para difundir la noticia de la muerte de su padre

  • 3  du ad. (Ipar.) explicar

    heda iezadazu erran berri didazun hori: explícame eso que me acabas de contar

  • 4  da ad. [halako hedadura izan] extenderse, llegar hasta, tener tal alcance

    Euskal Herria hegoaldean Ebroraino hedatzen da: la parte sur del País Vasco llega hasta el Ebro

    Erromaren Inperioa ekialderaino hedatu zen: el imperio de los romanos se extendió hasta el oriente

  • 5  da ad. alargarse, extenderse

    ez zaitez gehiegi heda azalpenetan: no te alargues demasiado en explicaciones

  • 6  da ad. (Ipar.) llegar

    biharamunean Dabid hedatu zen hirira: al día siguiente David llegó a la ciudad

  • 7  da ad. (Fis.) [gasak] expandirse

  • 8  da ad. (Fis.) [uhinak] propagarse

hedatu, heda, hedatzen *Adibide guztiak automatikoki lortu dira hemendik: dabilena

...hedatu ...ta, independentistak sortuko dira? Edo burujabetzarekin hedatuko da hizkuntzarekiko sentsibilitatea?...


...tzen dira: inguruak sufritzen duenean, kanporantz hedatzen du mina, bortxaz edo mespretxuz.


...aien» estatus politiko eta filosofikoaren eztabaida hedatzen den momentuan bertan gertatzen da. 1550-1551 ...


...ra sortzaile nagusiak, zeinak Euskal Herri osoan hedatua den mugimendua aberastu eta eraginkor bilakatuko duten...


...ruan NBEren eta Afrikako Batasunaren armadak bateratuta hedatuko dira Sudango Darfur eskualdean.


...o, historian zehar portuaren inguruan bizi eta hedatu dan kostaldeko herria dogu...


...gero, sortuko den nerbio kinada bi norabideetan hedatuko da: bat soma aldera eta bestea ...


...uztian eta handik itsasalderantz etenik gabe hedatzen den txabolategiari so egin diot: «Lurmutu Hiriari lehen arg...


...ista horretan datza: estatuak beste nazioak deseginez hedatzen eta eraikitzen du estatu plurinazionala. Nazioen arteko bot...


...o sareko eduki batera heltzea, gero eta hedatuago dauden smartphone bat erabiliz. Hala ere,...

Ikusi adibide gehiago
*Adibide guztiak automatikoki lortu dira hemendik: dabilena

hedatu (eu)

propagar (es)

Espazio hutsean zehar nahiz airean eta beste substantzia askotan zehar hedatzen dira.>
www.hiru.com

Se propagan a través del vacío, del aire y de otras muchas sustancias.
www.hiru.com


Uhin batek bi ingurune ezberdinen arteko banaketa gainazal baten gainean erasotzen duenean, bere energiaren zati bat bigarren ingurunera transmititzen da intzidentearen antzeko ezaugarriak dituen uhin transmititu eran. Energia intzidentearen beste zati bat gainazala jo eta atzerantz hedatzen da, lehenengo bitartekora, uhin islatu bat eratuz.>
www.hiru.com

Cuando una onda incide sobre la superficie de separación entre dos medios diferentes, una parte de su energía se transmite al segundo medio en forma de una onda transmitida de características similares a la incidente, mientras que otra parte de la energía incidente rebota en dicha superficie y se propaga hacia atrás, al primer medio, para constituir una onda reflejada.
www.hiru.com


Ezaugarri hau oso garrantzitsua da uhin elektromagnetikoekin alderatzen badugu (argia, adibidez), ingurune materialetan zein hutsean hedatzen da.>
www.hiru.com

Esta cualidad es importante si se compara con las ondas electromagnéticas (como la luz), que se propagan tanto en medios materiales como en el vacío.
www.hiru.com


Uhinen interferentzia kasu interesgarria da banakako dardarek frekuentzia eta zabalera bera dutenean eta aurkako noranzkoetan hedatzen direnean.>
www.hiru.com

Un caso interesante de interferencia de ondas es aquel en que las vibraciones individuales poseen igual frecuencia y amplitud y se propagan en sentidos opuestos.
www.hiru.com


Difrakzioa uhinak duen ezaugarri bat da. Honen bitartez uhin-mugimendua, nahiz eta marra zuzenean hedatu, oztopoak saihesteko, izkinak hartzeko edo zirrikitu batetik igarotzeko gauza da.>
www.hiru.com

Se define difracción como la cualidad de una onda según la cual el movimiento ondulatorio, aun cuando se propague en línea recta, es capaz de sortear obstáculos, doblar esquinas o difundirse a través de una rendija.
www.hiru.com

Ikusi adibide gehiago
*Adibide guztiak automatikoki lortu dira hemendik: dabilena

hedatu (eu)

difundir (es)

Ugalkortasun Indize Sintetikoa, amatasun batez besteko adinaren arabera; Eztei kopuruaren Indize Sintetikoa, ezkontzeko batez besteko adinaren arabera; bizi-itxaropena jaiotzean; denak sintesi-eragiketa honen emaitzak dira. Emaitzak sexu eta eskualdeka hedatzen dira Euskal AEn.>
www.euskadi.net

El Indice Sintético de Fecundidad según la edad media a la maternidad, el Indice Sintético de Nupcialidad según la edad media a la nupcialidad, o la esperanza de vida al nacimiento son producto de esta operación estadística de síntesis, y se difunden por sexo y comarca en el ámbito de la C.A. de Euskadi.
www.euskadi.net


Establezimenduetan sartutako bidaiariak eta betetzen dituzten plazak zenbatzen ditu; jasotzen du, baita ere, batez besteko egonaldia, jatorria, eta gaualdiak, hilean eskainitako plazak eta okupatutako pertsonala ezagutzea ahalbidetzen du, emaitzak herrialde historikoen arabera hedatzen dira.>
www.euskadi.net

Computa el número de viajeros que entran en los establecimientos y las plazas que ocupan, la estancia media o la procedencia de los viajeros y permite conocer las pernoctaciones, las plazas ofertadas por mes y el personal ocupado, difundiendo resultados por territorio histórico.
www.euskadi.net


2009ko urtarrilaren 1etik aitzina, EHAA euskarri informatikoan soilik argitaratuko da. www.lehendakaritza.ejgv.euskadi.net egoitza elektronikoaren bidez argitaratu eta hedatuko da.>
www.euskadi.net

A partir del 1 de enero de 2009, el BOPV se publica únicamente en formato electrónico. Se difunde a través de la sede electrónica www.lehendakaritza.ejgv.euskadi.net.
www.euskadi.net


Deskribapena Atal honetan hedatutako informazioa ondokoei buruzkoa da: errepide-garraioa, ibilgailuak (ibilgailu-parkea, matrikulazioa, turismoak, motoak…), istripuak (erasandako pertsonak, kalteak), errepide-sarea (egoera eta inbertsioak), errepide bidezko salgai garraioa (salgaien nondik-norakoak…).>
www.euskadi.net

Descripción En este apartado se difunde información referida al transporte por carretera, a los vehículos (parque de vehículos, matriculación, turismos, motocicletas…), los accidentes (personas implicadas y lesividad), la red de carreteras (estado e inversiones), y al transporte de mercancías por carretera (destino y procedencia de las mercancías…).
www.euskadi.net


ALCk ekarpena egiten dio Euskadiren Giza Garapen Iraunkorrari ikertuz, konektatuz, hedatuz eta lagunduz, “zaharrenaren eta berrienaren arteko besarkada” bati dagokionez, Herria eta Giza Garapen Iraunkorra kontzeptuen artean.>
agirrecenter15

ALC aporta al Desarrollo Humano Sostenible de Euskadi investigando, conectando, difundiendo y colaborando, en relación con un “abrazo entre lo más viejo y lo más nuevo”, entre el concepto de Pueblo y el de Desarrollo Humano Sostenible.
agirrecenter15

Ikusi adibide gehiago
*Adibide guztiak automatikoki lortu dira hemendik: dabilena

hedatu (eu)

explicar (es)

Izan ere, XX mende amaieran munduko herrialde desberdinetan aurreko hamarkadetan gertaturiko giza eskubideen urraketak salatu eta justizia eskatzeko mugimendu zabala hedatu zen.>
www.euskomedia.org

Los factores que explican este cambio son múltiples y reflejan los cambios acaecidos en el mundo en las últimas décadas, así como los cambios políticos que se han dado en España.
www.euskomedia.org

Ikusi adibide gehiago
*Adibide guztiak automatikoki lortu dira hemendik: dabilena

hedatu (eu)

llegar (es)

Halaber, Peñafloridak egindako lanaren emaitzak Espainiako lurralde osoan hedatu zirela aipatu behar da: agintari nazionalek Elkarte Ekonomikoak oso interesgarri zirela jabetu eta haien eraketa bultzatu zuten. Modu horretan, Espainia osoan laurogeita hiru Adiskideen Elkarte sortu ziren; horietan lehena eta gainerakoen aitzindaria Euskalerriaren Adiskideen Elkartea.>
www.euskomedia.org

Debe señalarse que la proliferación de los frutos de la labor de Peñaflorida alcanzó a todo el territorio hispánico: convencidas las autoridades nacionales del interés que ofrecían las Sociedades Económicas, impulsaron largamente la creación de éstas y con ello llegaron a constituirse en toda España ochenta y tres Sociedades de Amigos del País, a las que precedió como pionera la Sociedad Bascongada.
www.euskomedia.org


Hitzaren sormenak, hasiera haietan zegoen Herri-Zaharkinak ordezkatzera zetorrena, bere bidea zientzia izate bihurtzearen alde prestatzen zuen, eta epealdi batetan zehar horrela gauzatu eta hedatu zen, Espainiako Errege Akademiaren Hiztegian lehen aldiz (1825eko argitalpena) agertzen den bezala: "Folklore. (voz inglesa) m. Ciencia que estudia las manifestaciones colectivas producidas entre el pueblo en la esfera de las artes, costumbres, creencias, etc.", gaur egun herri-mailan xehetasunez baina, nolabaiteko bateratasunez, irizpide biei eutsiz 2006ko azken edizioan: "Folclore.>
www.euskomedia.org

La acuñación del término, que venía a suplir, en aquellos inicios, al existente de Antigüedades populares, preparaba su camino en favor de convertirse en ciencia, y así fue difundida y materializada durante un tiempo, como consta en la primera ocasión (edición de 1825) que aparece en el Diccionario de la Real Academia Española: "Folklore. (voz inglesa) m. Ciencia que estudia las manifestaciones colectivas producidas entre el pueblo en la esfera de las artes, costumbres, creencias, etc.", para llegar al día de hoy, en la jerga popular con matizaciones, pero manteniéndose, con una cierta uniformidad a ambos criterios en la última edición de 2006: "Folclore.
www.euskomedia.org


II. Errepublikan zehar gotzainak, Euskal Barrutikoa eta Toledoko Primatua, konspirazio susmagarri zirelakoan bota egin zituzten; Estatu Nagusi Gorena nahastera (1935) iristen ziren eskuindar monarkikoaren hainbat konspirazio izan ziren, ezagunena, Sanjurjo jeneralak 1932an burutua; matxinadak ohiko ziren, 1934koa hedatuena izan zen, baina iraultza-ekimenak naroak baina sakabanatuak ziren; alderdi asko, gobernukoak barne, "hautestontzietatik haratago joateko" beraien miliziak eratzen zituzten; "desoinordetuen" "zilegizko" erabilera lez eliza- eta komentu-erreketa boladak zeuden; lurralde bat (Bizkaia) estatu matxinarazle izan zitekeen bere gotzaina, Mateo Múgica, kanporatu eta Elizaren aldezpenaren (1931ko udara) aurrean.>
www.euskomedia.org

Durante la II República se expulsó a obispos, al de la Diócesis vasca y al Primado de Toledo, como sospechosos de conspiración; hubo innumerables conspiraciones de la derecha monárquica, la más conocida la encabezada por el general Sanjurjo en 1932, que llegaban a implicar al Alto Estado Mayor del ejército (1935); las revoluciones estaban al orden del día, la de 1934 resultó la más generalizada, pero los conatos revolucionarios fueron frecuentes aunque dispersos; muchos partidos, incluidos de gobierno, formaban sus milicias para ir "más allá de las urnas"; había oleadas de quema de iglesias y conventos como uso "legítimo" de los "desheredados"; una provincia, Bizkaia, podía pasar por un estado insurreccional ante la expulsión de su obispo Mateo Múgica y en defensa de la Iglesia (verano de 1931).
www.euskomedia.org


Gernikako Arbola izan zen, zalantzarik gabe, Iparraguirreren abesti ospetsuena. Abesti hori berehala hedatu zen Euskal Herriko txoko guztietara eta foruzale guztiak batu ziren haren inguruan, bai liberal eta karlistak eta baita nazionalistak ere.>
www.euskomedia.org

La más célebre de sus canciones fue el Gernikako Arbola, himno-canción que llegó a extenderse rápidamente por toda la geografía vasca uniendo a todos los fueristas tanto de origen liberal como carlista e incluso a los nacionalistas.
www.euskomedia.org


Astearteetan, San Antongo zubitik abiatuta, bisitaldiek hiriaren lehenengo zabalkuntza arakatuko dute itsasadarrari jarraiki, izan ere, XVIII. mendeaz geroztik, eraikinak harresietatik irten eta Plaza Barriraino eta San Nikolaseraino hedatu baitziren.>
www.bilbaointernational20

Partiendo del puente de San Antón, los martes, las visitas abordarán la primera expansión de la ciudad, cuando en el siglo XVIII, las construcciones empiezan a seguir el curso de la ría para dejar atrás las murallas y llegar a la Plaza Nueva y San Nicolás.
www.bilbaointernational20

Ikusi adibide gehiago

2 hedatu

Partekatu sareetan:

  •  izond. (Kim.) expandido, -a

    poliestireno hedatua: poliestireno expandido

hedatu *Adibide guztiak automatikoki lortu dira hemendik: dabilena

...hedatu ...ta, independentistak sortuko dira? Edo burujabetzarekin hedatuko da hizkuntzarekiko sentsibilitatea?...


...tzen dira: inguruak sufritzen duenean, kanporantz hedatzen du mina, bortxaz edo mespretxuz.


...aien» estatus politiko eta filosofikoaren eztabaida hedatzen den momentuan bertan gertatzen da. 1550-1551 ...


...ra sortzaile nagusiak, zeinak Euskal Herri osoan hedatua den mugimendua aberastu eta eraginkor bilakatuko duten...


...ruan NBEren eta Afrikako Batasunaren armadak bateratuta hedatuko dira Sudango Darfur eskualdean.


...o, historian zehar portuaren inguruan bizi eta hedatu dan kostaldeko herria dogu...


...gero, sortuko den nerbio kinada bi norabideetan hedatuko da: bat soma aldera eta bestea ...


...uztian eta handik itsasalderantz etenik gabe hedatzen den txabolategiari so egin diot: «Lurmutu Hiriari lehen arg...


...ista horretan datza: estatuak beste nazioak deseginez hedatzen eta eraikitzen du estatu plurinazionala. Nazioen arteko bot...


...o sareko eduki batera heltzea, gero eta hedatuago dauden smartphone bat erabiliz. Hala ere,...

Ikusi adibide gehiago