Elhuyar Hiztegia

Darrai, darraite…

Azken urteotan asko zabaldu dira *darrai, *darraite… formak, eta NOR-NORK motako aditz gisa erabiltzen dira.

Haurrak negarrez *darrai, baina engoitik nehor ez da haren lasaitzera entseatzen.
Gauean heldu da eta hor
*darrai.
Manikiek bai, hantxe
*darraite, baina ez ditu inongo arropak janzten.
Aurrera
*darraigu hegan.

Nolanahi ere, hona zer dioen Euskara Batuaren Eskuliburuak “darrai” sarreran:

Aditz batuko formetan darraio forma dago arautua, ez darrai. Hura da jarraiki aditzari dagokion forma trinkoa (zaio aditza); forma berria da darrai. Horren ordez, jarraitzen du erabiltzen da: Hark bere horretan jarraitzen du (?Hark bere horretan darrai).

Ustez jarraitu aditzaren forma trinkoak direlakoan zabaldu dira halakoak, baina berri samarrak dira. Pentsatzekoa da jarraiki aditzaren forma hauen analogiaz sortuak direla: darraio, darraie, darraigu, narraio, darraizkie…

Dena den, jarraiki aditza NOR-NORI motakoa da; beraz, hauek lirateke forma eta erabilera zuzenak, tradizioari estu lotzen bagatzaizkio behintzat:

Emakumea batere kasurik egin gabe, eta doinua lagun, bere lanari darraio.
Haatik, usteari ustegabea darraio noizbait, eta gaur-gerokoa nork daki...
Uxatzen saiatu garen arren, zakurra atzetik darraigu hortzak erakutsiz.
Gaztetako burutazioei darraie gure aitona.
Nekeak neke, bideari narraio helmugaraino.
Ikasle gaixoak txintxo darraizkie irakaslearen esanei.

 

#ElhuyarrenGomendioak

Gomendio-zerrenda