Dagoeneko ikus ditzakegu koloretako argiak kaleetan, turroiak supermerkatuetan eta jostailuen iragarkiak telebistan. Gabonak badatozen seinale. Baina Gabonak ala gabonak dira datozenak? Xanpaina ala txanpaina edango dugu? Santo Tomas egunean ala San Tomas egunean jango dugu taloa? Edo jango duguna txistorra-pintxoa ala txistor-pintxoa izango da? Gaurkoan, egun berezi hauetan erabiltzen ditugun hainbat hitzen erabilera egokia zein den argituko dugu.
Ospakizunak eta jaiegunak letra larriz hasita idazten dira, baita hitz-elkarketan ere, baldin eta egun eta gau hitzekin batera erabiltzen badira; azken horietan, gainera, ez da marratxorik jartzen, aposizioak direlako:
Aldiz, gabon-subil, eguberri-kanta eta errege-opil bezalakoetan letra xehez hasita idazten dira. Kasu horiek izen arruntak dira, ez dute ospakizunik adierazten, baizik eta ‘subil-mota’ bat, ‘kanta-mota’ bat edota ‘opil-mota’ bat.
Egun-tarte jakin bat adierazteko, baita harekin erlazionatutako ospakizunak adierazteko ere, jaiaren izena letra xehez idazten da, eta pluralean deklinatu:
Eguberriak eta gabonak terminoak kasu bereziak dira: jaiegunaz gain aldia ere adierazten dutenean, ontzat ematen da letra larriz zein xehez hasita idaztea:
Eguberriak/eguberriak amaitzean hasten dira merkealdiak.
Lantokian saski bat zozketatu zuten Gabonetan/gabonetan.
Hurrengo lerroetan, egun hauetan erabili ohi ditugun beste hitz eta esapide batzuk bildu ditugu: