Hauteskundeen inguruko lexikoa

Laster hauteskundeak izango dira, eta dagoeneko ari zaizkigu horren inguruko berriak leku guztietatik iristen. Gaurkoan, hauteskundeetan erabiltzen ditugun zenbait hitzen erabilera egokia zein den argituko dugu.

• boto (*botu):
  
  Boto zuria eta boto baliogabeak igo egin dira hauteskunde hauetan.
   
• boz terminoak bi adiera ditu:

1.  ‘boto’ adierazten duena:
   
   Boz-emaileen % 80 baino gehiago joan da bozkatzera.
   Boza emateko eskubidea.
    
2. ‘bozketa’, ‘botazio’, ‘bozka’ edo ‘hauteskunde’ adierazten duena. Beti pluralean erabiltzen da:
   
   Abstentzioak gora egin du Hego Euskal Herriko bozetan.

• bozka: ‘bozketa’ adierazten du, baina, ‘boto’ hitzaren adiera berarekin erabiltzen da zenbaitetan. Horregatik, honelako esaldi okerrak ikusten dira: 
  
  EH Bilduk inoiz baino *bozka gehiago lortu ditu. è e. boto gehiago
  Nahiz eta eskuin-muturraren kontrako *bozka nagusitu den, Le Penen alderdiaren gorakada nabarmena da Ipar Euskal Herrian. è e. kontrako botoa
   
• bozkatu aditza NOR-NORK formakoa da, baina, ez du NOR osagarririk hartzen. Beraz, *Herriaren ia erdiak PP bozkatu du gisako esaldiak ez dira zuzenak. Horrelakoetan, -(r)en alde edota -(r)en kontra  gehitzea eskatzen dute:
  
  Herriaren ia erdiak PPren alde bozkatu du.
   
• boto-asmo (*boto-intentzio): 
  
  Espainiako Gorteetarako Hauteskundeetarako astebete falta denean, EH Bildu litzateke lehen indarra EAEn (boto-asmo zuzenaren % 20,9), EAJri aurrea hartuta (% 18).
   
• boto zuri (*boto txuri):
  
  51 boto zuri eta 31 baliogabe zenbatu dira.
   
• boto-paper (*papeleta):
  
  Arrasateko zenbait etxebizitzatara ez dira iritsi koalizio subiranistaren zenbait boto-paper.
   
• bozkaleku, hautesleku  (*kolegio elektoral, *hauteskunde-kolegio): 
  
  Gure ustez, hauteslekuan egindako inkestak dira sinesgarrienak.
   
• hautagai-zerrendan egon, hautagai-zerrenda osatu; aurkeztu (*hautagai-zerrendan joan):
  
  Ez da berriro aurkeztuko hauteskundeetan. 
  Ez da berriro egongo hauteskunde-zerrendan.
  *Duela lau urteko hauteskundeetan PSE-EEren hautagai-zerrendan joan zen.
   
• hautesleria, hautesleak (*hauteslego): 
  
  Ohikoena izaten da hautesleriaren % 3-5ek bozkatzea posta bidez.
   
• hautetsontzi (*hautestontzi, *hautesontzi): 
  
  20:00etan puntuan itxi dituzte hautetsontziak Galizian.
   
• jarduneko (*funtzioetako): 
  
  Ekitaldian egon dira Eusko Jaurlaritzako jarduneko sailburu gehienak.
   
• kanpainaurre (*aurrekanpaina): 
  
  Kanpaina hasteko 10 egun falta direnean, alderdiak kanpainaurrean murgilduta daude.
   
• mitin (*meeting): 
  
  Bost lagun zauritu dira Baionan, FNren mitin baten osteko istiluetan.
   
• parte-hartze handia/txikia (*parte-hartze altua/baxua): 
  
  9:00etan irekiko dira hauteslekuak, eta parte-hartze handia espero da.
   
• zerrendaburu (*zerrenda-buru):
  
  Pernando Barrena Europako hauteskundeetako zerrendaburu izatea proposatuko die oinarriei EH Bilduk.